Việt Nam đã ghi dấu ấn mạnh mẽ trên bản đồ sản xuất nội thất toàn cầu khi vươn lên vị trí thứ 6 thế giới, theo báo cáo của CSIL (Center for Industrial Studies) tại “Diễn đàn Đồ gỗ và Nội thất” thuộc khuôn khổ Hawa Expo 2024. Thành tựu này đánh dấu một thập kỷ tăng trưởng ngoạn mục, từ vị trí thứ 13 vào năm 2014. Vậy, đâu là động lực cho sự phát triển vượt bậc này và những thách thức nào đang chờ đón ngành nội thất Việt Nam trong thời gian tới?
Xuất khẩu chính là chìa khóa then chốt, đóng góp đến 93% tổng sản lượng sản xuất nội thất của Việt Nam. Theo Tổng cục Lâm Nghiệp, đồ nội thất chiếm đến 82,9% trong tổng kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ năm 2023, đạt gần 8,4 tỷ USD. Các sản phẩm nội thất Việt Nam ngày càng được khách hàng quốc tế tin dùng, minh chứng qua thành công của các doanh nghiệp như Tập đoàn Trần Đức với năng suất 200 container xuất khẩu mỗi tháng và khả năng chinh phục thị trường Mỹ với sản phẩm nhà gỗ lắp ghép.
Sự phát triển của ngành nội thất Việt Nam được thúc đẩy bởi nhiều lợi thế. Thị trường nội thất toàn cầu có quy mô lên đến 405 tỷ USD, mở ra cơ hội rộng lớn. Việt Nam sở hữu nguồn nguyên liệu dồi dào với trên 30 triệu m3 gỗ khai thác mỗi năm, đáp ứng 75% nhu cầu sản xuất. Kinh nghiệm sản xuất lâu năm cùng với lực lượng lao động trẻ, năng động cũng là những yếu tố quan trọng góp phần tạo nên sức cạnh tranh của ngành. Hơn nữa, Việt Nam cam kết phát triển bền vững, khai thác gỗ hợp pháp và thúc đẩy cấp chứng chỉ rừng, góp phần nâng cao uy tín trên thị trường quốc tế.
Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu và tiềm năng, ngành nội thất Việt Nam vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Rủi ro lớn nhất đến từ việc phụ thuộc quá nhiều vào thị trường Mỹ, chiếm hơn 50% kim ngạch xuất khẩu. Sự suy yếu của nền kinh tế Mỹ do lạm phát và lãi suất tăng cao có thể ảnh hưởng trực tiếp đến ngành nội thất Việt Nam. Do đó, việc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, hướng đến các thị trường tiềm năng như châu Âu, là yêu cầu cấp thiết.
Bên cạnh đó, ngành nội thất Việt Nam cần nâng cao năng lực thiết kế, xây dựng thương hiệu riêng để tăng giá trị sản phẩm và tiếp cận phân khúc khách hàng cao cấp. Việc cạnh tranh dựa vào nguyên liệu và lao động giá rẻ không còn là lợi thế bền vững.
Thách thức cũng đến từ các chính sách chống phá rừng, gian lận thương mại và yêu cầu về truy xuất nguồn gốc gỗ của các thị trường nhập khẩu lớn như EU và Mỹ. Các doanh nghiệp cần chủ động thích ứng, nâng cao năng lực quản lý và minh bạch hóa chuỗi cung ứng để đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.
Để vượt qua những thách thức này, ngành nội thất Việt Nam cần đẩy mạnh xúc tiến thương mại, tìm kiếm thị trường mới, đầu tư vào thiết kế và công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh. Các hiệp hội ngành nghề cần hỗ trợ doanh nghiệp, chống gian lận thương mại và đảm bảo tuân thủ các quy định quốc tế.
Với những nỗ lực không ngừng, ngành nội thất Việt Nam hoàn toàn có thể tiếp tục vươn lên, khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế và góp phần đưa nền kinh tế Việt Nam phát triển bền vững.
